Ymwelwch â gwefan Llywodraeth Cymru

Ar 17 Medi 2023, newidiwyd pob ffordd gyfyngedig i 20mya.  

Mae ffyrdd cyfyngedig fel arfer wedi’u lleoli mewn ardaloedd preswyl a chyn 17 Medi 2023, roedd ganddyn nhw derfyn cyflymder o 30mya a system oleuadau stryd (tri neu fwy o golofnau goleuadau o fewn 183m). 

Na. Dim ond ffyrdd cyfyngedig 30mya gafodd eu newid i 20mya ar 17 Medi.   Mae ffyrdd â therfyn cyflymder uwch na 30mya ble mae goleuadau stryd wedi cadw eu terfyn cyflymder presennol. 

Roedd yn ddyletswydd gyfreithiol ar bob Cyngor yng Nghymru i gyflwyno terfyn cyflymder 20mya ar bob ffordd gyfyngedig ar 17 Medi 2023 gan ddefnyddio meini prawf Llywodraeth Cymru sydd ar gael yma. 

Na fyddai. Nid oedd modd i Gynghorau lleol ddiystyru meini prawf yn gyfreithiol wrth bennu cyfyngiadau cyflymder ar ffyrdd lleol.  Asesir pob terfyn cyflymder yn ddiduedd ar sail meini prawf cenedlaethol penodol.

Mae awdurdodau lleol yn gyfrifol am sicrhau bod trefn deg, ddiduedd a gwrthrychol yn cael ei dilyn wrth ystyried gwrthwynebiadau a/neu sylwadau i Orchymyn Rheoleiddio Traffig.

Nodir y gweithdrefnau ar gyfer ymdrin â gwrthwynebiadau a sylwadau yng Nghyfansoddiad y Cyngor a’i Gynllun Dirprwyo ac fe’u rheolir gan y gwasanaethau cyfreithiol.

Mae mwy o wybodaeth ar y broses ffurfiol o greu Gorchymyn Rheoleiddio Traffig o’r dechrau i’r diwedd ar gael yma. 

Nid yw’r broses ymgynghori statudol yn dibynnu ar nifer y gwrthwynebiadau neu sylwadau a dderbynnir yn ystod y broses. Cynnwys y sylwadau a dderbynnir fydd yn penderfynu a fydd Gorchymyn yn cael ei roi ar waith neu beidio.

Er enghraifft, ni fyddai 10 o wrthwynebiadau a dderbyniwyd gan breswylwyr yn nodi nad ydynt yn syml yn hoffi’r cynnig yn cael eu dosbarthu fel achos dilys i wrthwynebu. Ond byddai un gwrthwynebiad sy’n darparu tystiolaeth nad yw’r cynnig yn bodloni'r meini prawf, neu dystiolaeth y gallai’r cynnig gael effaith negyddol ar unigolion a/neu’r cyhoedd yn ehangach, o bosibl yn cael ei ystyried yn wrthwynebiad dilys. 

Gall cymunedau lleol gyflwyno ffyrdd i’w hystyried ar gyfer eithriad ar wefan y Cyngor. 

Cyn y gellir newid unrhyw ffordd yn ôl i 30mya, mae’n rhaid hysbysebu hyn yn ffurfiol drwy’r weithdrefn ymgynghori statudol ar gyfer Gorchmynion Rheoleiddio Traffig.  Gweler cwestiwn 12 am fanylion y broses. 

Nid oes dyddiad cau ar gyfer cyflwyno ceisiadau 30mya.

Er mwyn creu Gorchymyn Rheoleiddio Traffig rhaid dilyn proses statudol ffurfiol.    Mae GRhT yn ddogfennau cyfreithiol ysgrifenedig y mae’n rhaid derbyn gwrthwynebiadau, neu sylwadau o gefnogaeth iddynt, yn ysgrifenedig i’r cyfeiriad a nodir, ar neu cyn y dyddiad cau penodedig.

Yn dilyn y dyddiad cau mae gwrthwynebiadau neu sylwadau o gefnogaeth wedyn yn destun proses statudol ffurfiol, a all gymryd peth amser i'w chwblhau, yn dibynnu ar nifer yr ymatebion a dderbyniwyd a/neu eu cymhlethdod.

Mae’r broses ffurfiol ar gyfer creu GRhT o’r dechrau i’r diwedd yn cynnwys: 

• Rhoi Hysbysiad o Gynnig yn y wasg leol am gyfnod statudol isafswm o 21 diwrnod pryd y gellir cyflwyno gwrthwynebiadau ffurfiol yn erbyn y cynigion. Rhoddir Hysbysiad o Gynnig ar y safle hefyd, ac mae pecyn gwybodaeth ar gael ar-lein ac yn y Ganolfan Gyswllt berthnasol, i'r cyhoedd ei archwilio.
• Bydd unrhyw wrthwynebiadau (neu sylwadau o gefnogaeth) a ddaw i law yn ystod y cyfnod hwn wedyn yn cael eu hystyried yn ddiduedd gan yr Awdurdod, a bydd Adroddiad Dirprwyo yn cael ei gwblhau yn amlinellu penderfyniad yr Awdurdod ynghylch a ddylid gwrthod neu gadarnhau unrhyw wrthwynebiadau unigol a dderbyniwyd.  Rhaid i'r adroddiad hwn wedyn fynd drwy'r prosesau llywodraethu gofynnol.
• Cwblheir Gorchymyn Terfynol a Hysbysiad o Wneud.  Rhoddir Hysbysiad o Wneud ar y safle, ac mae pecyn gwybodaeth ar gael ar-lein ac yn y Ganolfan Gyswllt berthnasol, i'w archwilio gan y cyhoedd.
• Mae'r Gorchymyn yn cael ei selio gan yr Adran Gyfreithiol.
• O fewn 14 diwrnod i'r Gorchymyn gael ei selio gan adran gyfreithiol Cyngor Sir y Fflint, bydd ymateb ysgrifenedig llawn yn cael ei ddarparu i'r Gwrthwynebwyr neu'r ymatebwyr i gefnogi'r Gorchymyn.
• Ar ôl cwblhau'r camau uchod, bydd gwaith yn dechrau ar y safle.

Hyd nes y bydd y broses ymgynghori statudol wedi'i chwblhau, nid yw'n bosibl dweud pa ffyrdd a awgrymir fydd yn newid i 30mya, ond i'r rhai sy'n newid, bydd hyn yn golygu y byddant yn rhagosodedig i 20mya ar 17 Medi ac ni fyddant yn cael eu newid i 30mya tan mae'r Gorchmynion Rheoleiddio Traffig wedi'u rhoi ar waith.

Nid oes arwyddion crwn nac arwyddion ategu 20mya wedi cael eu gosod ar ffyrdd cyfyngedig i atgoffa pobl eu bod mewn ardal 20mya ar ôl cyflwyno’r ddeddfwriaeth newydd ym mis Medi 2023.  Fodd bynnag, mae’n rhaid cael arwyddion ategu mewn lleoliadau 30mya. 

Yn yr un modd â’r cyfyngiadau 30mya blaenorol ar ffyrdd cyfyngedig, ni fydd angen arwyddion ategu gan fod polion goleuadau stryd yn bresennol.  Mae arwyddion 20mya newydd ar bob pen i’r ardal cyfyngu cyflymder lle bo angen.  Mae’r goleuadau stryd ar hyd y ffordd rhwng yr arwyddion hyn yn atgoffa unigolion eu bod nhw mewn ardal 20mya.

Mae arwyddion crwn 30mya wedi’u goleuo ac sy’n cael sbarduno pan fydd cerbydau yn mynd tu hwnt i 30mya yn cael eu galw yn arwyddion a ysgogir gan gerbydau. Cânt eu defnyddio fel dyfeisiau arafu traffig, ac maent wedi cael eu gweithredu mewn nifer o leoliadau ar draws Sir y Fflint er mwyn atgyfnerthu terfynau cyflymder.    Mae mwyafrif o’r arwyddion hyn yn cael eu cynhyrchu i arddangos un terfyn cyflymder yn unig ac felly wedi cael eu digomisiynu cyn 17 Medi.  O ystyried fod cynghorau tref/cymuned wedi ariannu rhai o’r arwyddion hyn, rydym yn bwriadu amnewid arwyddion crwn 30mya presennol sy’n fflachio gydag arwyddion negeseuon amrywiol, ond mae’n debygol y bydd hyn yn digwydd yn 2024 lle bydd arian yn caniatáu.

Nid yw Llywodraeth Cymru wedi dynodi os fydd cyllid ar gael yn y dyfodol i ddarparu arwyddion cyflymder cerbydau mewn lleoliadau newydd, ond bydd mesurau o’r fath yn parhau i gael eu hystyried fel rhan o gynlluniau diogelwch lleol.

Cafodd arwyddion terfyn cyflymder cynghorol 20mya gyda chylch du ac “20” coch yn y canol eu gwaredu yn ystod haf 2023. Mae’r terfynau cyflymder cynghorol hynny o amgylch ysgolion bellach wedi cael eu disodli gan ddeddfwriaeth 20mya statudol newydd Llywodraeth Cymru.

Mae arwyddion parth 20mya, gydag arwydd crwn 20 a geiriau “PARTH ZONE” hefyd wedi cael eu tynnu.   

Mae gan nifer o gymunedau lleol fesurau arafu traffig, megis twmpathau cyflymder, arwyddion terfyn cyflymder ar gefndir melyn a rhannau coch ar y briffordd, a gyflwynwyd gan ddefnyddio’r canllawiau blaenorol. Nid yw mesurau arafu traffig ffisegol, megis rhwystrau igam-ogamu, twmpathau a chlustogau, bellach eu hangen yn ôl deddfwriaeth er mwyn hunan-orfodi terfynau cyflymder 20mya a bydd ond yn cael ei ystyried fel rhan o gynlluniau diogelwch lleol yn y dyfodol.  Bydd arwyddion 30mya gyda chefndir melyn wedi cael eu hamnewid gydag arwyddion 20mya heb gefndir melyn ac ni fydd rhannau coch ar y ffordd yn cael eu cynnal a’u cadw unwaith y byddent wedi’u gwisgo.

Bydd mesurau gostegu traffig presennol, wedi’u cyflwyno mewn ardaloedd penodol i wella diogelwch ar y ffyrdd.  Nid yw cyflwyno terfyn cyflymder 20mya wedi gwaredu’r angen am gynlluniau gostegu traffig presennol, fodd bynnag, yn yr un modd â phob cynllun diogelwch, bydd eu heffeithiolrwydd yn cael ei adolygu’n rheolaidd.  

Nid yw mesurau arafu traffig ffisegol, megis rhwystrau igam-ogamu, twmpathau a chlustogau, bellach eu hangen yn ôl deddfwriaeth er mwyn hunan-orfodi terfynau cyflymder 20mya.  Bydd y Cyngor yn ystyried ceisiadau yn y dyfodol fel rhan o gynlluniau diogelwch lleol, ond yn yr un modd â chyflwyno unrhyw gynllun diogelwch, bydd eu heffeithiolrwydd posibl yn cael eu hasesu’n llawn cyn i unrhyw benderfyniadau gael eu gwneud i’w cyflwyno.

Mae’r holl gostau sydd ynghlwm â gweithredu 20mya ledled Cymru hyd yma ac i’r dyfodol yn cael eu talu gan Lywodraeth Cymru drwy grant i gynghorau lleol.